Aniołów czyni wichrami i płomieniami ognia

Teraz chodzi  o udowodnienie Jego wyższości nad aniołami. Dowodzenie to było potrzebne ze względu na przekonanie ówczesnych Żydów odnośnie do aniołów. Przekonanie to zrodziło się z odczucia transcendencji Boga. Ludzie coraz bardziej czuli dystans i różnicę, jaka dzieliła ich od Boga. Na skutek tego zaczęli uważać aniołów za pośredników między Bogiem a człowiekiem. Uważali, że aniołowie są w stanie przerzucić most nad przepaścią dzielącą Boga od człowieka, że Bóg mówił do człowieka przez aniołów i że aniołowie zanosili modlitwy człowieka przed oblicze Boże. Proces rozwoju wiary w pośrednictwo aniołów widzimy na jednym przykładzie. Stary Testament powiada o nadaniu Prawa przez Boga bezpośrednio Mojżeszowi bez żadnych pośredników. Jednak w czasach Nowego Testamentu Żydzi wierzyli, że Bóg dał to Prawo najpierw aniołom, a ci następnie przekazali je Mojżeszowi, gdyż bezpośrednie kontakty między człowiekiem a Bogiem wydawały się być rzeczą niemożliwą (por. Dz 7, 53; Gal 3,19).

W tekście tym zauważamy niektóre podstawowe zasady wiary żydowskiej w aniołów. Bóg przebywał w otoczeniu zastępów swoich aniołów (Iz 6; 1 Krl 22,19). Czasem aniołów uważa się za wojsko Boże (Joz 5,14 nn). W języku greckim aniołów określa się słowem aggeloi, a w hebrajskim mal’akim. W obydwóch językach oznacza to posłańca lub anioła. Właściwie posłaniec jest określeniem ogólniejszym. Aniołowie byli istotami, przy pomocy których Bóg posyłał swoje słowo i realizował swoją wolę w świecie ludzkim. Byli oni podobni do eterycznej substancji gazowej, promieniującej jasnym światłem. Zostali oni stworzeni w drugim lub piątym dniu stworzenia. Istoty te nie przyjmowały pokarmów ani napojów fizycznych i nie wydawały na świat potomstwa. Czasem wierzono w ich nieśmiertelność, chociaż mogli być zniszczeni przez Boga, ale, jak później zobaczymy, istniały też pewne odchylenia w wierze co do ich istnienia. Niektórzy z nich, jak serafini i cherubini zawsze znajdowali się wokół tronu Bożego. Mieli oni posiadać większą wiedzę od ludzi, szczególnie jeżeli chodzi o przyszłość, ale nie była to wiedza nabyta we właściwy sposób, lecz oparta na tym, „co zostało usłyszane spoza zasłony”. Uważano ich za entourage (familia) Bożą, za Boży senat. Bóg niczego nie czynił bez konsultacji z nimi. I tak na przykład, gdy Bóg powiedział: „Uczyńmy człowieka” (1 Mojż 1,26), zwracał się do grona swoich anielskich doradców. Często aniołowie protestowali wobec Boga i mieli zastrzeżenia co do Jego celów. Szczególnie sprzeciwiali się oni stworzeniu człowieka i dlatego wielu z nich straciło wtedy swoje życie. Również byli przeciwni nadaniu Prawa i dlatego zaatakowali Mojżesza w drodze na Górę Synaj. U podłoża tej postawy była ich zazdrość i niechęć dzielenia się swoimi uprawnieniami z innymi stworzeniami.

Jeżeli chodzi o liczbę aniołów, to określano ją na miliony. Dosyć późno Żydzi podzielili ich na poszczególne grupy. Jedną z nich stanowiło siedmiu aniołów tronu Bożego, zwanych archaniołami. Najważniejszymi z nich byli Rafael, Uriel, Fanuel, Gabriel, anioł przynoszący poselstwo Boże ludziom, i Michael, anioł troszczący się o los Izraela. Aniołowie wykonywali wiele zadań. Przynosili ludziom Boże poselstwo. Po wykonaniu tego zadania nagle znikali (Sdz 13,20). Z Bożego polecenia  interweniowali w wydarzeniach historii (2 Krl 19,35-36). Dwustu aniołów kontrolowało ruch gwiazd i prawidłowość ich orbit. Specjalny anioł odpowiadał za porządek lat, miesięcy i dni. Inny anioł, mocarny książę, był panem mórz. Byli aniołowie szronu, rosy, deszczu, śniegu, gradu, grzmotu i błyskawicy. Aniołowie byli stróżami piekła, doglądali tortur potępionych. Aniołowie zapisywali również każde wypowiedziane przez każdego człowieka słowo. Byli też aniołowie niszczący i karzący. Szatan, anioł śledczy, każdego dnia, z wyjątkiem dnia pojednania, skarżył przed Bogiem na ludzi. Anioł śmierci na rozkaz Boży bezstronnie wykonywał otrzymane polecenia. Każdy naród posiadał swego anioła-stróża, który sprawował nad nim prostasia, władzę. Każda osoba posiadała anioła-stróża. Nawet małe dzieci miały swoich aniołów (Mt 18,10). Tak wielu było tych aniołów, że rabini nawet powiadali: „Każde źdźbło trawy ma swego anioła”.

Istniało jeszcze jedno przekonanie, utrzymywane tylko przez niektórych, mające bezpośredni związek z naszym tekstem. Powszechnie wierzono w nieśmiertelność aniołów, ale niektórzy twierdzili, że aniołowie żyją tylko jeden dzień. Pewne szkoły rabiniczne dowodziły, że „każdego dnia Bóg tworzy nowe zastępy aniołów, które śpiewają przed Nim pieśń i znikają”. „Aniołowie są odnawiani każdego poranku, a po uwielbieniu Boga wracają do strumienia ognia, z którego wyszły”. W 4 Ezd 8, 21 mówi się o Bogu, „przed którym niebiańskie zastępy stoją w strachu i na jedno jego słowo zamieniają się w wiatr i ogień”. W homilii rabinackiej jeden z aniołów powiada: „Bóg zmienia nas każdej godziny... Czasem czyni z nas ogień, a czasem wiatr”. To właśnie miał na uwadze autor Listu do Hebrajczyków mówiąc o Bogu, który swoich aniołów czyni wichrami i płomieniami ognia.

W tej tak bogatej angelologii mógł powstać niebezpieczny pogląd dotyczący interwencji aniołów między Bogiem a ludźmi. Należało więc wykazać, że Syn był większym od aniołów, a kto poznał Syna, nie potrzebował pomocy aniołów. Autor Listu do Hebrajczyków czyni to przez dobór tekstów starotestamentowych, które mówią o wyższości Syna nad aniołami. Cytowanymi tekstami są: Ps 2,7; 2 Sm 7;14; Ps 97,7 lub 5 Mjż 32,43; Ps 104,4; Ps 45,7.14; Ps 97,7 lub Mjż 32,43; Ps. 104,4; Ps 45,7-8; Ps 102, 26-27; Ps 110,1. Niektóre z tych tekstów nieco różnią się od znanych nam wersji, ponieważ autor Listu do Hebrajczyków cytuje je z Septuaginty, greckiego przekładu Starego Testamentu, który nie zawsze zgadza się z oryginałem hebrajskim, będącym podstawą do naszych przekładów. Niektóre z cytowanych tekstów wydają się nam bardzo dziwne. I tak na przykład 2 Sm 7,14 w oryginale mówi o Salomonie, nic nie wspominając o Synu czy Mesjaszu. Również w Psalmie 102,26-27 mówi się o Bogu, a nie o Synu. Jednak pierwotni chrześcijanie gdy znajdowali w tekście słowo syn lub Pan, czuli się upoważnieni do odnoszenia tego słowa do Jezusa.

Autor Listu do Hebrajczyków za wszelką cenę starał się uniknąć niebezpieczeństwa, jakie kryje w sobie piękna nauka o aniołach. Mówi ona o istotach niepodobnych do Jezusa, przy pomocy których człowiek może zbliżyć się do Boga. Chrześcijaństwo poza Jezusem nie potrzebuje jednak żadnych pośredników. Ze względu na Jezusa i Jego dzieło mamy bezpośredni dostęp do Boga. Jak powiada Tennyson:

Wołaj do Niego, – bo On Ciebie słucha,
Wołaj do Boga. On przez swego Ducha
Bliżej jest ciebie niż ręki dotknienie,
Bliżej jest ciebie niż, twe własne tchnienie.

Autor Listu do Hebrajczyków formułuje wielką prawdę: nie potrzebujemy żadnego człowieka ani żadnej nadprzyrodzonej istoty, by przyjść przed oblicze Boże. Jezus Chrystus zburzył wszelkie przeszkody i otworzył nam bezpośredni dostęp do Boga.

Fragment pochodzi z komentarza do Listu do Hebrajczyków Williama Barclay'a

Rozdział 1: 13-14

„Do którego też z aniołów kiedykolwiek powiedział: Siądź po mojej prawicy, aż położę twoich nieprzyjaciół jako podnóżek pod twoje stopy? Czy nie są oni wszyscy duchami służebnymi, posyłanymi, by służyć [ku posłudze] tym, którzy mają odziedziczyć [osiągnąć][uczestniczyć w][dostać w udziale] zbawienie?”

Ten fragment mówi o wyższości Syna nad aniołami. Dla nas to jest dość oczywiste, ale czy na pewno? Dla Żydów w tamtym czasie to nauczanie było potrzebne, ponieważ przypisywali aniołom bardzo ważną rolę w życiu. Obecnie też wiemy, że aniołowie są ku pomocy człowiekowi. Małe dzieci modlą się; „Aniele Boży, stróżu mój, ty zawsze przy mnie stój…” Tymczasem w Chrystusie mamy coś o wiele więcej niż wsparcie ze strony aniołów. O tym przekonamy się w następnych rozdziałach.

Aniołowie są służebnymi duchami. Użyty tu grecki wyraz ‘diakonian’ oznacza posługę diakońską, co oznacza nie tyle pośrednictwo miedzy człowiekiem a Bogiem, ale obecność i pomoc przy codziennych naszych obowiązkach. Ciekawe prawda? Anioł Boży staje też w naszej obronie, był z Danielem w lwiej jamie, a potem z Piotrem w więzieniu.

W Psalmie 34:7 czytamy; „Anioł PANA rozbija obóz dokoła tych, którzy się go boją, i wybawia ich.”

Siądź po mojej prawicy

Autor Listu cytuje Psalm Dawida. „Powiedział PAN do mego Pana: Usiądź po mojej prawicy, aż położę twoich wrogów jako podnóżek pod twoje stopy.” Psalm 110:1 Słowa te cytuje też Jezus w rozmowie z faryzeuszami; „I powiedział im: Jakże więc Dawid w Duchu nazywa go Panem, mówiąc: Powiedział Pan memu Panu: Siądź po mojej prawicy, aż położę twoich nieprzyjaciół jako podnóżek pod twoje stopy?” Mateusza 22:44 Mamy tutaj dwie ważne myśli. Pierwsza to ta, że Syn siedzi na tronie wraz z Ojcem, po Jego prawej stronie. Czy to oznacza, że są dwie oddzielne osoby? I czy w Niebie jest szeroki złoty tron, mogący pomieścić dwie osoby? Nie, nic z tych rzeczy. To jest przenośnia, próba, powtarzam próba uzmysłowienia nam duchowej rzeczywistości, której nie jesteśmy w stanie do końca zrozumieć. Pan Jezus powiedział; „Ja i Ojciec jedno jesteśmy.” Jana 10:30 Ta doskonała, duchowa jedność w panowaniu, jest tu uwidoczniona we wspólnym zasiadaniu Ojca i Syna na Tronie.

”Mówi mu [najwyższemu kapłanowi] Jezus: Tak, to Ja. A powiadam wam, odtąd zobaczycie Syna Człowieczego siedzącego po prawicy Mocy i przychodzącego na obłokach nieba.” Mateusza 26:64

”Któż potępi? Chrystus jest tym, który umarł, więcej, zmartwychwstał, który też jest po prawicy Boga i wstawia się za nami.” Rzymian 8:34

”A on [Szczepan] , pełen Ducha Świętego, patrzył uważnie w niebo i ujrzał chwałę Boga i Jezusa stojącego po prawicy Boga. I powiedział: Oto widzę niebiosa otwarte i Syna Człowieczego stojącego po prawicy Boga.” Dzieje 7:55,56

Warto tu zwrócić uwagę na stojącego Syna, który widząc to barbarzyństwo Żydów wstał i stojąc oglądał ukarminowanie Szczepana.

”Jeśli więc razem z Chrystusem powstaliście z martwych, szukajcie tego, co w górze, gdzie Chrystus zasiada po prawicy Boga. Myślcie o tym, co w górze, nie o tym, co na ziemi.” Kolosan 3:1,2

”i oświecił oczy serca waszego, abyście wiedzieli, jaka jest nadzieja, do której was powołał, i jakie bogactwo chwały jest udziałem świętych w dziedzictwie jego, i jak nadzwyczajna jest wielkość mocy Jego wobec nas, którzy wierzymy dzięki działaniu przemożnej siły jego, jaką okazał w Chrystusie, gdy wzbudził go z martwych i posadził po prawicy swojej w niebie ponad wszelką nadziemską władzą i zwierzchnością, i mocą, i panowaniem, i wszelkim imieniem, jakie może być wymienione, nie tylko w tym wieku, ale i w przyszłym;” Efezjan 1:18-21

”Była ona [Arka Noego] obrazem tej [wody], która zbawia was również teraz przez chrzest: nie przez usunięcie brudu ciała, ale przez modlitwę do Boga o czyste sumienie, dzięki zmartwychwstaniu Jezusa Chrystusa, który wstąpiwszy do nieba, siedzi po prawicy Boga, a poddani Mu są Aniołowie, Moce i Potęgi.” 1 Piotra 3:21,22

Aż położę twoich nieprzyjaciół jako podnóżek pod twoje stopy

Druga ważna myśl, to przypomnienie, że uczestniczymy w globalnym konflikcie, że w świecie duchowym trwa wojna, a ma to wpływ na to co fizycznie dzieje się na ziemi, wokół nas. Dzisiaj wiele osób drwi sobie z teorii spiskowych, ale musimy być świadomi, że pewien spisek, bunt wobec Boga miał i ma miejsce. O tym czytamy w Księdze Objawienia.

”Wreszcie nadejdzie koniec. Wtedy Chrystus zniszczy wszelkie księstwo, władzę i potęgę, a królestwo przekaże Bogu Ojcu. Bo trzeba, aby Chrystus królował tak długo, aż wszystkich nieprzyjaciół położy u swoich stóp. Śmierć będzie ostatnim wrogiem, który zostanie zniszczony.” 1 Koryntian 15:24-26

”A każdy kapłan sprawuje codziennie swoją służbę i składa wiele razy te same ofiary, które nie mogą w ogóle zgładzić grzechów; lecz gdy On złożył raz na zawsze jedną ofiarę za grzechy, usiadł po prawicy Bożej, oczekując teraz, aż nieprzyjaciele jego położeni będą jako podnóżek stóp jego.” Hebrajczyków 10:13

Którzy mają odziedziczyć zbawienie

W wierszu 14 mamy mowę o odziedziczeniu zbawienia. Użyty tutaj grecki wyraz ‘kleronomein’ jest różnie tłumaczony jako; odziedziczyć, dostąpić, uczestniczyć w, osiągnąć, nabyć, dostać w udziale. Tymczasem to jest bardzo ciekawy wyraz, który oznacza otrzymanie czegoś drogą losowania. Dlatego uważam, że najlepszym tłumaczeniem tego miejsca byłoby; "którzy mają  dostać w udziale zbawienie".

Rozdział 1: 10-12

"Oraz: [I][Powiedział, też] Tyś, Panie, na początku ugruntował ziemię [założyłeś jej fundamenty], i niebiosa są dziełem rąk twoich; one przeminą, ale Ty zostajesz [trwasz]; I wszystkie jako szata zestarzeją się, i jako płaszcz je zwiniesz, jako odzienie, i przemienione zostaną; ale tyś zawsze ten sam i nie skończą się lata twoje."

„Lecz do Syna mówi…” W tym fragmencie sam Ojciec nazywa Syna, Bogiem i Panem, a także Stworzycielem.Nie autor Listu, ale sam Ojciec informuje nas, że Syn jest Stwórcą i że jest wieczny.

Mamy tutaj  cytat z Księgi Psalmów. „Tyś z dawna założył ziemię, A niebiosa są dziełem rąk twoich.  One zginą, Ty zaś zostaniesz, I wszystkie jak szata się zużyją; Jak szata, która się zmienia, one się zmienią.  Ale ty pozostaniesz ten sam I nie skończą się lata twoje.” Psalm 102:26-28

Widzimy, że w tych dwóch fragmentach jest mowa o Bogu. W Psalmach Dawid pisał o Bogu JHWH, a zapisał słowa Ojca o Synu, które teraz czytamy w Liście do Hebrajczyków.

Syn nie przemija. Był, jest i będzie na wieki wieków. Czytaliśmy już o tym w wierszu ósmym; „lecz [Ojciec mówi] do Syna: Tron twój, o Boże, na wieki wieków.” Wiekuiste królestwo Syna zapowiadali również prorocy ST Izajasz i Daniel;

„Albowiem dziecię narodziło się nam, syn jest nam dany i spocznie władza na jego ramieniu, i nazwą go: Cudowny Doradca, Bóg Mocny, Ojciec Odwieczny, Książę Pokoju. Potężna będzie władza i pokój bez końca na tronie Dawida i w jego królestwie, gdyż utrwali ją i oprze na prawie i sprawiedliwości, odtąd aż na wieki. Dokona tego żarliwość Pana Zastępów.” Izajasza 9:5,6

”I widziałem w widzeniach nocnych: Oto na obłokach niebieskich przyszedł ktoś, podobny do Syna Człowieczego; doszedł do Sędziwego i stawiono go przed nim. I dano mu władzę i chwałę, i królestwo, aby mu służyły wszystkie ludy, narody i języki, Jego władza - władzą wieczną, niezmienną, jego królestwo – niezniszczalne.” Daniela 7:13,14

Przeczytajmy jeszcze fragment z Księgi Objawienia; ”I zatrąbił siódmy anioł, i odezwały się donośne głosy w niebie mówiące: Królestwa świata stały się królestwami naszego Pana i jego Chrystusa i będzie królować na wieki wieków. A dwudziestu czterech starszych, którzy siedzą przed Bogiem na swoich tronach, upadło na twarze i oddało Bogu pokłon; Mówiąc: Dziękujemy tobie, Panie Boże Wszechmogący, który jesteś i który byłeś, i który masz przyjść, że wziąłeś swą potężną moc i objąłeś królestwo.” Objawienie 11:15-17

Niebiosa są dziełem rąk Syna. Syn był rękoma Ojca w procesie stwarzania, jako „ręce” Boga, brał udział w ukształtowaniu człowieka z prochu ziemi, a następnie ukształtował zwierzęta.

W naszym dzisiejszym fragmencie jest też mowa o przemijaniu „zużytej” ziemi i nieba, które Pan Bóg zwinie niczym płaszcz, czy zwój w rulonik. Stare niebo i ziemia ustąpią miejsca nowej ziemi i nowego nieba. W Biblii jest znajdujemy kilka fragmentów o przemijaniu nieba i ziemi.

"Podnieście ku niebu oczy i spojrzyjcie na ziemię w dole! Gdyż niebiosa rozwieją się jak dym, ziemia rozpadnie się jak szata, a jej mieszkańcy poginą jak komary, lecz moje zbawienie będzie trwać wiecznie, a moja sprawiedliwość nie ustanie. Izajasza 51:6

”Niebo i ziemia przeminą, ale moje słowa nie przeminą.” Mateusza 24:35;

”I zobaczyłem, gdy otworzył szóstą pieczęć, a oto nastąpiło wielkie trzęsienie ziemi i słońce stało się czarne jak włosiany wór, a księżyc stał się jak krew. Gwiazdy niebieskie spadły na ziemię, podobnie jak drzewo figowe zrzuca niedojrzałe figi, gdy potrząśnie nim gwałtowny wiatr. I niebo ustąpiło jak zwój zrolowany, a każda góra i wyspa ruszyły się ze swoich miejsc.” Objawienie 6:12-14

„Potem zobaczyłem nowe niebo i nową ziemię. Pierwsze niebo bowiem i pierwsza ziemia przeminęły i nie było już morza.” Objawienie 21:1

O bardziej gwałtownym procesie przemijania ziemi pisał apostoł Piotr; „ A dzień Pański nadejdzie jak złodziej; wtedy niebiosa z trzaskiem przeminą, a żywioły rozpalone stopnieją [stopią podstawy tego świata], ziemia i dzieła ludzkie na niej spłoną.” 2Piotra 3:10

Ziemia i niebo przeminą i to wszystko co jest z tym związane, kultura, technika, medycyna, ekonomia, sojusze polityczne i wiele innych rzeczy zostanie zwinięte, stopione, zostanie „utylizowane”. Przeciwieństwem tej nietrwałości i zmienności jest Chrystus, o którym tu jest mowa, On jest niezmienny, trwa „na wieki wieków”. „Jezus Chrystus wczoraj i dziś, ten sam i na wieki.” Hebrajczyków 13:8, a Jego królestwo jest niewzruszone.

„Gdyż ja, PAN, nie zmieniam się.” Malachiasz 3:6

”Przeto okażmy się wdzięcznymi, my, którzy otrzymujemy królestwo niewzruszone, i oddawajmy cześć Bogu tak, jak mu to miłe: z nabożnym szacunkiem i bojaźnią.” Hebrajczyków 12:28

Pilnuj czytania...

Czas wrócić do studium Listu do Hebrajczyków. Od lutego minęło pół roku. To bardzo burzliwy okres ze względu na Covid-19, sytuację polityczną w Polsce i na świecie, i ze względu na to, jak te zewnętrzne czynniki  mają wpływ na chrześcijan. Może właśnie warto teraz popatrzeć na List do Hebrajczyków w kontekście tych wydarzeń. Zanim jednak pojawi się kolejny wpis, chciałbym zachęcić Was  do systematycznego czytania Biblii - spisanego Słowa Bożego. W Biblii mamy kilka zachęt do jej czytania.

Oto jedno z obowiązków króla w Izraelu ; "A gdy zasiądzie na swoim królewskim tronie, niech sporządzi sobie na zwoju odpis tego Prawa od kapłanów, Lewitów. I będzie go miał u siebie, i będzie go czytał przez wszystkie dni swojego życia, aby nauczyć się bojaźni Pańskiej, przestrzegania wszystkich słów tego Prawa i spełniania tych wszystkich przepisów, aby serce jego nie wyniosło się ponad jego braci i aby nie odstąpił od przykazania ani w prawo, ani w lewo, aby był długo królem w Izraelu, on i jego synowie." Ks. Powt. Prawa 17:19,

"Badajcie Pismo Pana i czytajcie: Żadnej z tych rzeczy nie brak, żadna z nich nie pozostaje bez drugiej, gdyż usta Pana to nakazały i jego Duch je zgromadził." Ks. Izajasza 34:16,
 
"Dlatego ja, Paweł, jestem więźniem Chrystusa Jezusa za was pogan - bo zapewne słyszeliście o darze łaski Bożej, która mi została dana dla waszego dobra, że przez objawienie została mi odsłonięta tajemnica, jak to powyżej krótko opisałem. Czytając to, możecie zrozumieć moje pojmowanie tajemnicy Chrystusowej, "
Efezjan 3:1-4

Uczeń apostoła Pawła, młody człowiek Tymoteusz wśród wielu duszpasterskich obowiązków miał zadanie, by w chrześcijańskich  wspólnotach, pilnować czytania.

"Dopóki nie przyjdę, pilnuj czytania, napominania [zachęcania, przypominania], nauki." 1 List do Tymoteusza 4:13

"Po odczytaniu ustępów z zakonu i proroków, zwrócili się do nich przełożeni synagogi, mówiąc: Mężowie bracia, jeżeli macie coś do powiedzenia ku zbudowaniu ludu, mówcie."
Dzieje Apost. 13:15

"czy nie czytaliście, co wam Bóg powiedział w słowach."
Ew. Mateusza 22:31

"Błogosławiony ten, który czyta, i ci, którzy słuchają słów proroctwa i zachowują to, co w nim jest napisane; czas bowiem jest bliski."
(Apokalipsa (Objawienie) 1:3